Internet staÅ‚ siÄ™ narzÄ™dziem tak powszechnym, że dzieci i mÅ‚odzież wychowana już w nieograniczonym dostÄ™pie do treÅ›ci internetowych nie uznaje równolegÅ‚oÅ›ci Å›wiatów rzeczywistego i wirtualnego, stapiajÄ…c go w jednolity Å›wiat. Dlatego ważne jest, aby zapewnić najmÅ‚odszym użytkownikom bezpieczeÅ„stwo podczas korzystania z internetu czy aplikacji mobilnych.
ZupeÅ‚nie inaczej opiekunowie powinni dbać o bezpieczeÅ„stwo maÅ‚ego dziecka, a inaczej nastolatka operujÄ…c i przesuwajÄ…c wg potrzeby granice kontroli, ale także wspierania wyborów dokonywanych przez dziecko, uÅ›wiadamiania oraz reagowania na sytuacje ryzykowne czy ograniczenia czasu korzystania z urzÄ…dzeÅ„. Im mniejsze dziecko tym wiÄ™ksza powinna być kontrola – może to być zablokowanie wszystkich witryn z wyjÄ…tkiem wybranych przez rodziców tworzÄ…c tzw. biaÅ‚Ä… listÄ™ stron dozwolonych (white list). Dziecko dokonuje wyborów np. z gier czy filmów, które znajdujÄ… siÄ™ na stronie akceptowanej przez rodziców, dziecko nie ma możliwoÅ›ci skontaktowania siÄ™ z osobami nieznajomymi, opiekun jest Å›wiadomy wszystkich dziaÅ‚aÅ„ podejmowanych przez dziecko.
Im dziecko wiÄ™ksze, tym wiÄ™ksza powinna być swoboda. Rodzice mogÄ… pozwalać na samodzielne korzystanie ze znanych i zaakceptowanych stron, pozwalajÄ… na komunikacjÄ™ np. ze znajomymi spoza wirtualnego Å›wiata. Z czasem coraz częściej dziecko może samodzielnie poszukiwać treÅ›ci, jednak przy aktywnych ustawieniach filtrów kontroli rodzicielskich.
Im dziecko jest starsze i bieglejsze informatycznie, tym mniej zalecane sÄ… blokady rodzicielskie. Wtedy należy poÅ‚ożyć nacisk na edukacjÄ™ samego nastolatka, który powinien mieć dużą Å›wiadomość ryzykownych zachowaÅ„, dziaÅ‚aÅ„ nieakceptowanych przez rodziców.
Na każdym etapie ważne jest podejmowanie rozmów z dzieckiem o jego bezpieczeÅ„stwie oraz pomoc w przypadku problemów. Zdarza siÄ™, że rodzice nie podejmujÄ… tematu bezpieczeÅ„stwa w internecie, ponieważ postrzegajÄ… dziecko jako użytkownika bardziej zaawansowanego technicznie i nie potrzebujÄ…cego pomocy. Być może najmÅ‚odsze pokolenie jest biegÅ‚e w dziedzinie technologii, jednak brak wiedzy oraz doÅ›wiadczenia życiowego może przyczynić siÄ™ do zaistnienia sytuacji ryzykownych. CaÅ‚y czas należy pamiÄ™tać o czasie spÄ™dzanym z użyciem nowych technologii i to czasem spÄ™czanym Å‚Ä…cznie – korzystania z laptopa, tabletu, smartfona czy konsoli do gier.
Jak dziecko może natrafić na nieodpowiednie treści?
Należy zwrócić szczególnÄ… uwagÄ™ na miejsca, które szczególnie wymagajÄ… ostrożnoÅ›ci. SÄ… to przede wszystkim miejsca, gdzie: nie ma moderacji; Å‚atwo nawiÄ…zać kontakt z nieznajomym; Å‚atwo przenieść siÄ™ do zasobów nieznanych i nieposzukiwanych.
Wyszukiwarki
Pierwszym krokiem każdego użytkownika nie tylko mÅ‚odego, który poszukuje nowych informacji na dany temat jest wyszukiwarka. Wszystkie wiÄ™ksze wyszukiwarki sÄ… wyposażone w filtry safe search (filtru rodzinnego), które umożliwiajÄ… filtrowanie wyników wyszukiwania i wyÅ›wietlanie tylko takich treÅ›ci/materiaÅ‚ów, które sÄ… odpowiednie dla najmÅ‚odszych. Należy jednak pamiÄ™tać, że nawet najdoskonalsze filtry nie zapewniÄ… caÅ‚kowicie skutecznego blokowania treÅ›ci niepożądanych, a mogÄ… je tylko znacznie ograniczyć. Dlatego ważna jest nauka dziecka korzystania z wyszukiwarek i umiejÄ™tność oceny wyników wyszukiwania jeszcze przed wizytÄ… na stronie prezentowanej w wynikach.
Serwisy społecznościowe
Popularne serwisy spoÅ‚ecznoÅ›ciowe wprowadzajÄ… ograniczenia wiekowe dla swoich użytkowników, np. portal Facebook pozwala na zaÅ‚ożenie w Polsce profilu osobom, które ukoÅ„czyÅ‚y 13 rok życia (regulacje te mogÄ… różnić siÄ™ w zależnoÅ›ci od kraju użytkownika). Profile zdefiniowane jako profile należące do mÅ‚odzieży majÄ… domyÅ›lnie wyższe ustawienia prywatnoÅ›ci (np. zdjÄ™cia i informacje o osobie sÄ… niedostÄ™pne dla nieznajomych).
Niestety serwisy spoÅ‚ecznoÅ›ciowe sÄ… miejscem, które bardzo Å‚atwo wykorzystać do nadużyć. Publikowanie wÅ‚asnych zdjęć oraz informacji o sobie, mogÄ… zostać skopiowane lub nieodpowiednio skomentowane. Serwisy spoÅ‚ecznoÅ›ciowe uÅ‚atwiajÄ… również kontakt z osobami nieznajomymi poprzez komentowanie np. zdjęć, filmów zamieszczonych przez dzieci, zdradzajÄ… ich zainteresowania, nastrój – a wszystko to może być punktem zaczepienia w rozmowie. Nastolatki również mogÄ… publikować swoje erotyczne zdjÄ™cia, narażajÄ…c siÄ™ tym samym na wulgarne komentarze oraz komentarze o podÅ‚ożu erotycznym.
Gry on-line
Wszelkie rodzaju gry sÄ… bardzo atrakcyjne dla wszystkich użytkowników w dzieciÄ™cej i mÅ‚odzieżowej grupie użytkowników. Gry sÄ… dostÄ™pne w osobnych dedykowanych serwisach jak również w serwisach spoÅ‚ecznoÅ›ciowych. Zdarza siÄ™, że gry sÄ… przeznaczone dla dorosÅ‚ych użytkowników zawierajÄ… sceny przemocy, treÅ›ci pornograficzne, wulgarny jÄ™zyk. Jednak w odróżnieniu od gier instalowanych na komputerze, treÅ›ci dostÄ™pne w grze nie sÄ… w żaden sposób klasyfikowane przez wytwórcÄ™ (gry pudeÅ‚kowe sÄ… klasyfikowane np. wg klasyfikacji PEGI). Dodatkowym zagrożeniem jest możliwość poÅ‚Ä…czenia siÄ™ innymi graczami lub ujawnienie danych osobowych.
Portale informacyjne
Dzieci i młodzież zagląda na popularne portale informacyjne i może się zdarzyć, że prezentowane tam treści zawierają brutalne i makabryczne informacje. Coraz częściej takie treści są poprzedzone komunikatem o charakterze treści i wymagają potwierdzenia skończonych 18 lat.
Zabezpieczenia
Trudno jest zaimplementować rozwiÄ…zanie, które pozwoliÅ‚oby na wyeliminowanie dostÄ™pnoÅ›ci nieodpowiednich treÅ›ci przed najmÅ‚odszymi użytkownikami internetu. Znane rozwiÄ…zani, które wymagajÄ… logowania z użyciem nr karty kredytowej nie sÄ… doskonaÅ‚e i nie mogÄ… zostać wprowadzone we wszystkich krajach. Pewnym rozwiÄ…zaniem jest wprowadzenie jednolitych komunikatów ostrzeżeÅ„, które mogÅ‚yby być odczytywane przez filtry kontroli rodzicielskich i blokować stronÄ™. Podobnie jak klasyfikacja PEGI udostÄ™pnia informacjÄ™ o grze systemowi operacyjnemu, który jeÅ›li ma zdefiniowany w profilu wiek dziecka, a gra jest przeznaczona dla starszego użytkownika – nie pozwala na instalacjÄ™ gry na tym profilu; oprogramowanie filtrujÄ…ce mogÅ‚oby nie wyÅ›wietlać niepożądanych treÅ›ci.
Klasyfikacja treÅ›ci jest już dostÄ™pne na gruncie polskim przy usÅ‚udze Video na żadanie (VoD) gdzie treÅ›ci sÄ… klasyfikowane przez nadawców. Na dzieÅ„ dzisiejszy jednak nie ma na gruncie polskim zaimplementowanego integralnego systemu filtrami kontroli rodzicielskiej. Należy też zwrócić uwagÄ™, że treÅ›ci sÄ… klasyfikowane przez duże firmy, natomiast filmy dostÄ™pne na YouTube (a jest to najpopularniejsza platforma z filmikami wÅ›ród dzieci i mÅ‚odzieży) czy maÅ‚e serwisy nie prowadzÄ… wystarczajÄ…cej klasyfikacji.
Jak jeszcze można zwiększyć poziom bezpieczeństwa
ZwiÄ™kszanie poziomu bezpieczeÅ„stwa dzieci i mÅ‚odzieży jest zależne od wszystkich użytkowników internetu, którzy nie powinni wspierać dziaÅ‚aÅ„ niepożądanych oraz co bardzo ważne zgÅ‚aszać sytuacje ryzykowne. Jest to możliwe dziÄ™ki dostÄ™pnym narzÄ™dziom takim jak przycisk „zgÅ‚oÅ›”, formularz kontaktowy dziÄ™ki którym można szybko przekazać informacje do moderatorów, którzy mogÄ… zareagować zakÅ‚adajÄ…c ostrzeżenie, przenieść materiaÅ‚y do innej kategorii tematycznej lub skasować treÅ›ci niepożądane. Konieczne sÄ… również jasne zasady spoÅ‚ecznoÅ›ci internetowej, które powinny być bezwzglÄ™dnie stosowane i przestrzegane.
Internet jest bardzo ważnym medium zarówno dla dzieci i mÅ‚odzieży jak i dorosÅ‚ych. Jest to też medium, które zmienia siÄ™ bardzo dynamicznie i aby dotrzymać kroku zmianom należy ciÄ…gle podnosić swoje kompetencje. Dlatego tak ważne jest wspóÅ‚dziaÅ‚anie wszystkich, którzy uczestniczÄ… w procesie tworzenia internetu, ale również podczas biernego korzystania. Dostawcy treÅ›ci powinni zadbać o jasne i peÅ‚ne klasyfikowanie treÅ›ci oraz moderować treÅ›ci, instytucje zajmujÄ…ce siÄ™ edukacjÄ… powinny podejmować tematykÄ™ bezpieczeÅ„stwa w internecie, użytkownicy powinni zgÅ‚aszać sytuacje niepożądane i nieodpowiednie. Rodzice natomiast powinni asystować dziecku bez wzglÄ™du na wiek w jego wirtualnych poszukiwaniach.
źródÅ‚o: dyzurnet.pl
”Sukces, podobnie jak szczęście, nie może być celem. Musi pojawić siÄ™ przy okazji, być niezamierzonym efektem ubocznym czyjegoÅ› poÅ›wiÄ™cenia sprawie wiÄ™kszej niż on sam.”
80-180 Kowale
Plac św. Kingi 1